18 Nisan 2010 Pazar

BOYUNDAN AŞAĞI FELÇ DURUMU

Boyundan aşağısının felci quadripleji ya da tetrapleji olarak da adlandırılır. Bedenin dört organının tamamını ve gövdeyi içeren, boyun altında duyu kaybıyla kısmi veya tamamen felç durumudur. (Sadece bacaklarla gövdenin etkilenmesi durumuna parapleji adı verilir.)
Quadripleji, genellikle boyun bölgesinde, dördüncü ve beşinci boyun omurları seviyesinde omuriliğin zarar görmesi sonucu ortaya çıkar. Yaralanmanın bu seviyenin üstünde meydana gelmesi durumunda genellikle diyafram (göğüs ve karın baoşluğunu ayıran büyük kas) felç olur ve kişi ölebilir. Bu tür yaralanmalar, en yaygın olarak trafik kazaları ve spor yaralanmaları sonucu meydana gelen travmadan kaynaklanır. 15-35 yaşlan arasındaki erkekler, risk grubunu oluşturur.
Omurilik tümörleri ya da doğuştan bozukluklar da, bazen quadriplejiye neden olabilir. Kas felcinde olduğu gibi quadripleji de, diğer organların görevlerini yapamamasına ve omurilik aracılığıyla sinir gereksinimini karşılayan beden sistemlerinin bozulmasına neden olur. İdrar ve bağırsak denetiminin kaybı, cinsel işlev bozukluğu, normal tansiyon kaybı, beden ısısı denetiminin kaybı, dokuların iyileşmesinde yavaşlama ve kabızlık görülebilir.
Yaralanmadan sonra mümkün olduğunca çabuk başlatılan tedavi, yaralıya etkilerin büyüklüğünü en aza indirmek ve bazı bedensel işlevlerini iyileştirmek için büyük bir şans tanıyacaktır. Omuriliğe baskı yapan sıvı ya da dokunun alınması (laminektomiyle baskının giderilmesi), kemik parçaları ya da yabancı cisimlerin çıkarılması ve kemiklerin kaynaştırılması ya da bir cismin takılmasıyla kırılan omurların sabitleştirilmesi için cerrahi müdahale gerekebilir. Yatak istirahati ve çekme yöntemi (çekme yöntemi ile omurga sabit tutularak çıkıklar azaltılır), iyileşmeyi hızlandırır.
Yaralanmadan bir hafta sonra hareket ya da duyarlığın geri dönmesi durumunda beden işlevlerinin büyük bir kısmı iyileşir (bu süreç, altı ay ya da daha uzun bir süre alabilir). Altı ay geçmesine rağmen, hareket ya da duyarlığının hâlâ kazanılamaması, etkilerin sürekliliğini gösterir. Bu hastaların yaklaşık üçte biri, tekerlekli sandalyeye bağlı bir hayat sürdürür.
Bu nedenle rehabilitasyon, tedavinin dayanak noktasını oluşturur. Fiziksel terapi, eklemlerin katılaşmasını engeller. Pasif egzersizler, sürekli kas kasılması durumunun engellenmesine yardımcı olur.
Uzun süreli hareketsizlik; kabızlık, baskı yaraları ve ülserler gibi ciddi şikayetlere yol açabilir; bu nedenle, hastanın konumunun sık sık değiştirilmesi ve iyi bir cilt bakımı oldukça önemlidir, idrar torbası ve akciğer enfeksiyonlarıyla böbrek taşlarının da tedavi edilmesi gerekir. Psikoterapi ya da danışma, depresyon ya da cinsel problemler için yardımcı olabilir.
Rehabilitasyonla kaybedilen kimi işlevler tekrar kazanılabilir ya da telafi edilebilir. Buna karşın, quadripleji hastalan, kalıcı olarak azalmış hareket olanağıyla yetinecek; barınma, iş, ulaşım ve binalara giriş gibi, yaşamın birçok kesiminde yardıma ihtiyaç duyacaklardır.
Quadripleji, arabalarda emniyet kemeri ve temas sporları sırasında koruyucu kask takılması gibi güvenlik önlemlerine özen gösterilmesiyle genellikle önlenebilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder