DİŞ GRANÜLOMU

DİŞ GRANÜLOMU
Diş kökünün hemen altında, bağdo-kudan bir kapsülle çevrili olarak geli­şen kütleye diş granülomu denir. Bu kütlenin bir savunma tepkisi sonucunda oluştuğu söylenebilir. Gerçekten de, diş granülomu diş kökü ve dişözünden (pulpa) gelen mikropların yayılmasına karşı vücudun geliştirdiği bir savunma mekanizmasının ürünüdür. Ama za­manla kendisi de bir enfeksiyon kaynagına dönüşür. Burada barınan mikrop­lar çeşitli yollardan uzak organlara ula­şarak ağır enfeksiyon odaklan yaratabi­lir.

YERİ
Diş kökleri yerleştikleri alt ve üst çene kemiklerindeki yuvalara diş çevresi ba­ğıyla (periodontum), yani sinir ve da­marları da içeren etsi bağdoku katmanıyla tutunur. Diş çevresi bağı, dişi tut­ma işlevinin yanı sıra çiğneme sırasın­daki ya da çeşitli darbelerin yarattığı basınçlara karşı koyar. Dişe gelen ba­sınç kemiğe diş çevresi bağının esnek dokusu aracılığıyla iletildiğinden önem­li Ölçüde hafifler.
Dişlerin kök uçlan ile diş çevresi bağı arasında birçok küçük kanalın bu­lunması mikropların dişözünden kolay­ca diş çevresi bağına geçebilmelerini sağlar. Bu durum granülom oluşumunu kolaylaştırır.
NEDENLERİ
Dişözündeki hastalıklar er ya da geç diş çevresi bağına yayılma eğilimi gösterir. Çünkü dişözüne yerleşen mikrop ve ze­hirli maddelerin diş çevresi bağına ulaş­ması, diş köklerinin ucundaki kanallar nedeniyle oldukça kolaydır.
Bazı olgularda mikroplar diş çevresi aralığından diş yuvasına yayılır; daha sonra çevreye sıçrayarak genellikle üstçene kemiğinde ve yüzün kemiğe yakın dokularında, bütün vücudu etkileyen ağır bir hastalığa yol açabilir.
BELİRTİLERİ
Diş granülomları bazen hiçbir rahatsızlı­ğa neden olmaz. Ama çiğneme sırasında uygulanan basınçla ya da doğrudan has­ta dişe vurulmasıyla şiddetlenen inatçı ağrılar da ortaya çıkabilir. Normal du­rumda diş çevresi bağı basınca karşı çok dayanıklıdır. Ama iltihaplanma ilerledi­ğinde dişe en küçük bir dokunuş bile şiddetli ağrıları başlatmaya yetebilir. Ağrı diş çevresi bağındaki sinir liflerin­de baskı ve çekilmeye yol açan sıvı top­lanması (ödem) ile granülomun aksattığı dolaşımdan ötürü damarlarda aşırı kan birikmesinden kaynaklanır.
Seyrek olarak dişetlerinin üstünde ya da hasta dişin kök hizasında küçük bir şişlik saptanabilir. Gelişen granülom diş kökü kistine dönüşebilir.
TANI
Granülom tanısı diş dizininin radyolojik incelemesi yapılarak konabilir. Bunun için hasta diş kökünün filmi çekilir.
TEDAVİ

Diş granülomunun tedavisi tıbbi ya da cerrahi olabilir.
• Tıbbi tedavi. Bu tedavi yönteminde diş kökü kanalı ve granülomu doku onarımını uyaran maddelerle mikropsuz hale getirilir.
• Cerrahi tedavi. Birkaç değişik giri­şim uygulanabilir:
Dişin oturduğu kemik yuvanın dibi dikkatle kazınır, diş kökünün uç bölü­mü granülomla birlikte alınır (apisekto­mi) ya da diş olduğu gibi çekilir.
Cerrahi girişim, ancak tıbbi tedavi başansız kalınca yapılmalıdır. Hem es­tetik, hem de işlevsel açıdan dişlerin kurtarılması temel kuraldır. Dibinde granülom bulunan diş bir proteze ya da köprüye destek oluşturuyorsa çekilme­sinden kesinlikle kaçınılır. Uygulana­cak apisektomi protezin çıkarılmasını ya da köprünün yeniden yapılmasını gereksiz kılar. Böylece hasta hem zahmete girip zaman kaybetmekten hem de yinelenen pahalı işlemlerden kurtu­lur. Ama apisektomi yalnız ön dişlere uygulanabilir. Azılarda apisektomiyle tedavi çok güçtür ve hemen hiç yapıl­maz.Büyük ve küçük azıdişlerinin dibin­de granülom oluşumu ağır bir durum­dur ve tıbbi tedavi yetersiz kalırsa zo­runlu olarak dişin çekilmesi jgerekir. Apisektomi diş kökünün ucu alındığı ve tedavi edilip korunduğu durumda. dişin canlılığını koruyup işlevlerini sür­dürebileceği anlaşılınca uygulanır.
Apisektomi Girişiminde Önemli Bir Uyan Şeker hastalığı gibi diş çevresi bağında değişikliğe neden olan hasta­lıklarda apisektomi uygulamasının yapılamayacağını unutmamak ge­rekir.