KALBİN BİYOELEKTRİKSEL UYARI VE İLETİM SİSTEMİ

. KALBİN BİYOELEKTRİKSEL UYARI VE İLETİM SİSTEMİ: Kalp kasının kasılabilmesi için gerekli olan elektriksel uyarıyı yaratan ve ileten “Biyoelektriksel uyarı ve iletim sistemi” farklılaşmış kalp kası liflerinden başka bir şey değildir. Kalp içinde elektriksel uyarıyı yaratan başlıca iki merkez vardır. Bunlardan biri “Sinoatrial nodul”, diğeri ise “Atrioventriküler nodül”diir. Normal koşullarda kalbin kasılma ritmini sinoatrial nodülden kaynaklanan elektriksel uyarılar kararlaştırır. Bu uyarı merkezinin kalbe sağladığı uyarıların dakikadaki ritmi 60-80 kadardır. Yani kalp dakikada 60-80 gibi bir ritimle çalışır. Sinoatrial uyarı merkezi gerektiği gibi çalışamadığında, atrioventriküler uyarı merkezi kalbin çalışma ritmim düzenlemeyi üstlenir. Ne var ki atrioventriküler merkez kalbe ancak dakikada 40 ritmik kasılma sağlayabilir. Bu ise kalbin normal ritminin çok altındadır.

Sinoatrial nodul, sağ atriumda vena kava süperiorun atriuma girdiği bölgede bulunur. Yani sağ atriumun üst duvarına yerleşmiştir. Atrioventriküler nodul ise sağ atrmmun iç yan duvarının, yani interatrial septumun arka bölgesine yerleşmiştir. Sözünü ettiğimiz bu her iki uyarı merkezi de birbirlerine “Nodüller arası iletim yolu” denilen bir iletim sistemi ile bağlanmışlardır. Bu iletim sistemi, kalbin biyoelektriksel uyarı ve iletim sisteminin bir parçasını oluşturmaktadır. Sino’atrial nodülden kaynaklanan biyoelektriksel uyarılar, nodüller arası iletim yolu aracılığıyla atrioventriküler nodüle ulaşırlar.

Atrioventriküler nodülden “His huzmesi” denilen bir ileti bandı kaynaklanır. His huzmesi ventrikül-ler arası septuma (interventriküler septum] kadar tek tek bir dal olarak ilerledikten sonra, septumun tepesinde biri sağ ventriküle diğeri ise sol ventriküle giden iki dala ayrılır. Sağ dal, sağ ventrikülün tepesine doğru ventrikülün iç duvarında, yani interventriküler septumda endokar-dın altında ilerler. Bu sırada sağ ventrikülün papiller kaslarına giden yan dallar verir. Sağ dal daha sonra “Pürkinye lifleri” denilen bir diğer ileti ağına bağlanır. Pürkinye lifleri, sağ ventrikülün kas duvarına üç boyutlu bir ağ oluşturarak dağılırlar. Böylece his huzmesinden ayrılan sağ dal biyoelektriksel uyarıları pürkinye liflerine iletir. Pürkinye lifleri ise bu uyarıları sağ ventrikülün kas hücrelerine iletip bu kasların kasılmasını sağlarlar.

Buraya kadar olan anlattıklarımızı özetlersek; kalbin kasılmasını sağlayan biyoelektriksel uyarılar, “Sinoatrial nodül”de yaratılır.Bu uyarılar bir

yandan atriumları oluşturan kalp kasını kasılmaya yöneltirken diğer yandan da “Nodüller arası iletim yolu” aracılığıyla “Atrioventriküler no-dül”e ulaşırlar. Atrioventriküler nodul bu biyoelektriksel uyarıyı kısa bir gecikme ile “His huzmesi”ne iletir. His huzmesi de bu uyarıyı sağ ve sol dallarına iletir. Sağ ve sol dallar ise aynı uyarıyı kalbin sağ ve sol ventriküllerine bir ağ gibi dağılmış olan “Pürkinye lifleri”ne iletirler. Pürkinye lifleri ise aldıkları biyoelektriksel uyarıyı kalbin ventrikül kaslarına ileterek kalp ventriküllerinin kasılmasını sağlarlar. Kalp atrium kasları ile ventrikül kaslarının birbirleriyle doğrudan bağlantılı olmadıklarını, her iki kas grubunun kalbin “Lifsel iskeleti” diyebileceğimiz bir yapıya tutunmuş olduklarını bundan önce belirtmiştik. Kalp kasının atrium grubu ile ventrikül grubunu birbirine bağlayan tek yapı, kalbin biyoelektriksel uyarı ve ileti sistemidir.