KREATİNİN

KREATİNİN: Kas kasılması için gerekli bir amoniasit olan kreatinden türeyen bir bileşiktir. Serumdaki normal değeri % 0.7-1.4 mg arasında­dır. Serumdaki artışı ya yapılarındaki artıştan (Akromegali gibi) ya da idrarla atılımındaki azalıştan (böbrek yetmezliği, üremi ve ciddi kalp yetmezliği) ileri gelmektedir. Böbrek işlevlerini değerlendirmede serum üre ve kreatinin değerle­rinin bilinmesi çok önemlidir.

KREATİNÎN KLİRENSİ
Böbrek işlevlerinin incelenmesinde önemli basamaklardan biri de birim za­manda oluşan glomerül süzüntüsü mik­tarının saptanmasıdır. Bunun için klirens ya da kanda temizlenme hızı denen süreç incelenerek birim zamanda belli bir maddeden bütünüyle arman plazma miktarı belirlenir. Temel alınan madde dışarıdan verilebileceği gibi, kreatinin gibi vücutta üretilen bir madde de olabi­lir. Klirens genellikle kreatinin için he­saplanır. Bu maddenin hem kandaki dü­zeyi iyi bilinir, hem de kan plazması ile glomerül süzüntüsündeki oram normal koşullarda önemli bir değişikliğe uğra­maz. Çünkü kreatinin, glomerül süzün-tüsüne kan plazmasındaki yoğunluğu oranında geçer. Daha sonra borucuklar-dan geri emilmediği gibi borucuk hüc­relerinden de idrara yeniden salınmaz. Klirens hesabında kullanılan formül CL=UxV/P’dir. Burada U kreatininin idrardaki yoğunluğu, V mililitre cinsin­den dakikada oluşan idrar miktarı, P ise kreatininin plazma yoğunluğudur. Nor­mal koşullar altmda 1,70 boyunda, 70 kg ağırlığındaki erişkin bir kişinin krea­tinin klirensi dakikada 125 ml’dir. Yani böbrek işlevlerinde bozukluk bulunma­yan kişinin 125 mi kanındaki kreatini­nin tamamı bir dakikada idrarla atıl­maktadır. Bu değer ortalama bir insan için normal kabul edilerek, önceden ha­zırlanmış bir çizelge yardımıyla hasta­nın boyu ve kilosuna göre elde edilmesi gereken normal değerler belirlenir.