19 Nisan 2010 Pazartesi

ŞİZOFRENİ

Şizofreni, düşünce örüntüsünü, düşünme sürecini ve duyguları büyük ölçüde bozan, ciddi ve tedavisi olmayan bir hastalıktır. Şizofreniyi tam olarak tanımlamak çok zordur; çünkü karakterin ve kişiliğin her özelliğini etkileyebilen geniş kapsamlı belirtileri vardır. Dil ve düşünce, algılama ve tepki, bireyin benlik duygusu; yani tüm kişilik bozulmuştur; bir şizofrenin insanlara ve olaylara gerektiği gibi yanıt vermesi ve neyin gerçek neyin hayal olduğunu ayırt etmesi olanaksızdır.Şizofrenlerin sabuklamaları (hezeyan; delüzyon) olabilir ya da günlük olaylara ve eylemlere tuhaf anlamlar yükleyebilirler. Ayrıca görsel ve işitsel sanrılar (halüsinasyon) ortaya çıkabilir. Konuşmaları, tutarsız ve düzensizdir. Hiçbir duygu belirtisi görülmeyebilir ya da çok sınırlı duygusal tepkiler gösterebilirler; ayrıca yanıtları çok abartılı olabilir. Kendilerini tüm etkileşimlere ve ilişkilere kapatabilir ya da derin bir depresyon içinde olabilirler. Şizofreninin en belirgin etkisi, günlük etkinlikleri yapabilme yetisi üzerinedir.Şizofrenide ne olduğuna ilişkin en yaygın benzetme, normal beynin, genel mesajların (algıların) beynin doğru bölümüne, yani uygun yanıtın -bir eylem, düşünce, duygu ya da konuşma- üretileceği kısınma gönderildiği bir telefon santralına benzetilmesidir. Şizofrenide ise gelen sinyaller ya sıkışıp kalır ya da yanlış yere gönderilir, bu nedenle de yanıt ya hiç yoktur ya da uygun değildir. Bu benzetmenin bir temeli vardır; çünkü bazı şizofrenlerde, sinir ileticileri (nörotransmiter) denilen ve sinir iletilerini taşımaktan sorumlu kimyasal maddenin düzeyinin farklı olduğu bulunmuştur. Sinir ileticilerinin düzeyindeki bu bozulma, ilaç tedavisiyle düzeltilebilmektedir.Şizofreni, çoğunlukla gençlik döneminde, 20:li yaşların ortalarında görülmektedir. Tüm kültürlerde, ırklarda, sosyal gruplarda ve hem erkeklerde hem de kadınlarda, sanayileşmiş toplumlarda nüfusun yüzde l’inde görülmektedir. Yavaş yavaş ya da aniden, bir ya da birkaç psikotik olayla başlayabilir, gidişatı ise kişiden kişiye farklılık göstermektedir.Şizofreninin kesin nedeni, hâlâ büyük ölçüde bilinmemektedir, ancak kalıtsal olduğuna ya da şizofrenive beyindeki kimyasal bir dengesizliğin yol açtığına inanılmaktadır. Şizofreninin başlangıcında yavaş yavaş ortaya çıkan belirtiler, genellikle aile bireyleri tarafından, davranışlarda görülen belirgin bir değişikliğe yol açtığı için fark edilir; ancak çoğunlukla geçici olduğuna inanılır. Sonra yavaş yavaş bir şeylerin yolunda gitmediği anlaşılır ve profesyonel yardım aranır.Şizofreni önlenebilir ya da iyileştirilebilir bir hastalık değildir; ilaç tedavisi daha çok belirtilerini iyileştirebilmektedir. Bu hastalığı olan kişilerin, kendilerini iyi hissetseler bile ilaç tedavisine devam etmeleri için yönlendirilmeleri gerekmektedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder