KEMİKLERİN MİKROSKOBİK YAPISI (KEMİKLERİN HİSTOLOJİSİ):

KEMİKLERİN MİKROSKOBİK YAPISI (KEMİKLERİN HİSTOLOJİSİ): Özel yöntemlerle mikroskobik incelemeye hazırlanmış bir kemiğin kompaktasmdan alman bir kesit, mikroskop altında incelendiğinde dikkati çekecek olan ilk şey, düzgün kanalcıkların bulunduğudur. Kemiğin diafizine paralel giden kanallara “Havers kanalları” denir. Bu kanallar bazı yatay kanalcıklarla birbirlerine bağlanmışlardır .Bu yatay kanalcıklara ise “Volkmann kanalları” denir.Kompaktada, bu kanallar sisteminin arasını dolduran bol miktarda hücre ve ara madde vardır. Her kanalın çevresi, onun yuvarlaklığına uyacak biçimde hücreler ve ara maddeyle doludur. Sözünü ettiğimiz bu hücreler “Osteosit” denilen ve kemiği kuran hücrelerdir. Çok sayıda kollan olan osteositler, ara madde içinde bulunan küçük boşluklar biçimindeki yuvalara yerleşmişlerdir. Osteositler, uzattıkları kollarıyla birbirlerine tutunurlar. Bir havers kanalı, onu çevreleyen osteositlerin yapı ünitesi olarak kabul edilir. Başka bir anlatımla, kemikler çok sayıda osteonunbir araya gelmesiyle kurulmuşlardır. Kemik dokusunun ara maddesi, proteinli bir ortam ve bunun üzerine çökmüş mineral ve kristallerden oluşmuştur. Proteinli ortama “Matriks” ya da “Osteoit” denir. Matriks bağdokusu-na benzer, onun gibi kollagen liflerinden ve sement maddesinden yapılmıştır. Sementi betonarme yapıların çimentosuna, kollagen lifleri de inşaat demirine benzetebiliriz. Ara maddede bulunan mineral ve kristalleri harçta kullanılan kuma benzetebiliriz. Kemikteki mineraller, kalsiyum, fosfor, magnezyum, radyum , stronsuym, kurşun, sodyum, fluorür ve plmütonyumdur. Kemiğin en önemli kristali, yapısında kalsiyum ve fosfor mineralleri bulunan “Hidoksiapatit” kristalidir.Kemiğin sponjiozası da temelde,kompaktadaki öğelerden kurulmuştur. Fakat sponjiozada havers ve volkmann kanalları bulunmaz. Sponjior zayi kuran kemik trabeküllerinin gidişi, kemiğin o bölgede iletmiş olduğu basıncın yöneltimine paraleldir.Kemiğin modüller boluğunu, havers ve volkmann kanallarının iç yüzü ve sponjiozadaki kemik trabeküllerinin iç yüzleri “Endost” denilen ince bir bağdokusu örtüsüyle kaplıdır. Endostta fibroblasta benzeyen hücreler bulunur. Bu hücreler gerektiğinde kemik hücrelerine yani, osteositlere dönüşebilirler.