Amfizem

Amfızem (akciğerde hava keselerinin genişlemesiyle seyreden bir hastalık) sıklıkla kronik bronşite eşlik eder. Kronik bronşit daha geniş solunum yollarını etkilerken, amfizem çok ince solunum yollarını ve alveolleri tahrip eder. Bu, tekrarlayan enfeksiyonlar, doku yıpranması ve kronik bronşitte geniş solunum yollarının tıkanmasına bağlı alveollerin fazla şişmesi nedeniyle olur.
Amfızem veya pulmoner amfızem, hırıltı, soluksuzluk ve akciğer fonksiyonlarının artan oranda kaybı ile göze çarpan bir kronik obstruktif akciğer hastalığıdır. Hastalık en çok sigara içenleri, kirli havaya ve havadaki toza veya diğer tahriş edici maddelere maruz kalanları etkiler; ama ayrıca astım veya bronşit hastası çocukları da etkileyebilir.
Amfizemin ilk aşamalarında akciğerdeki solunum yollarının içyüzü, bronşlar ve bronşiyollar duman veya diğer kirletici maddelerin yarattığı tahriş ile uyarılarak anormal miktarlarda mukus üretirler.
Mukus akciğerlerde tozu yakalamak için üretilir ve normalde özelleşmiş hücrelerin hareketi ile dışarı atılır. Zaman içinde fazla miktardaki mukus ’sigara içen öksürüğü’ denilen sürekli öksürüğe sebep olur ve soğuğa karşı direnci azaltır, bu da göğüs hastalıklarına yol açabilir.
Erken dönem belirtileri bronşittekilere benzerdir: öksürük ve solunum yolları daraldıkça astım hırıltısı ile beraber artan mukus. Amfizemdeki ek bir komplikasyon alveollerin bozulmasıdır. Alveoller bronşiyollarm ucundaki, karım karbondioksitini bırakıp havadan oksijen aldığı küçük keselerdir.
Alveollerin verimi azaldıkça, hava akciğerlerde kısılıp kalır ve akciğer dokusu çürür.
Kısılan hava solunabilecek temiz hava miktarını düşürür ve akciğerler bunu karşılamak için kalıcı olarak genişleyebilir, bu da göğsün kalıcı genişlemesine ve bu hastalık için karakteristik olan ‘fıçı göğüs’ görüntüsüne sebep olur. Akciğerler vücudun ihtiyacı olan oksijeni sağlamakta yetersiz kalır ve en küçük bir güç harcaması şiddetli solunum darlığına yol açabilir.
Solunum darlığına ek olarak amfızem belirtileri arasında derinin mavimsi renk alması, kanın yetersiz oksijenlenmesine bağlı olarak karbondioksit birikmesi, kilo kaybı, eller ve ayaklarda terleme, göğüste sıkışma ve soğuk veya dumanlı havada solunum zorluğunun artması vardır. Düşük oksijen alımı kalbin daha hızlı çarpmasına neden olur ve bu zorlama kalbi iflas ettirebilir. Büllöz amfızem alveollerin genişlediği ve kistler oluşturduğu bir durumdur, bu kistler kırılarak akciğerin çökmesine neden olabilir.
Amfizemin sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, sıklıkla sigara ve madencilik ve sanayi işlemlerindeki hava kirletici maddelerin uzun süre etkisinde kalma ile ilişkilidir. Bazı hastalarda karaciğerde bir proteinin (alfalantitripsin) eksikliği bulunmuştur. Antitripsin doku çürüten birçok bakteri tipinin ürettiği bir enzim olan tripsine karşı koyar.
Amfızem tanısı konulduğunda, sigarayı bırakmak, kirleticiler ve tozun etkisinden kaçınarak hasarın ilerlemesini durdurmaktır. Hiçbir tedavi akciğer hasarını geri döndüremez ama var olan akciğer fonksiyonu, solunum yollarını kısıtlayan kasları gevşeten bronşları genişleten ilaçlar kullanarak ve hastaya evde soluması için oksijen sağlayarak geliştirilebilir. Steroidler akciğer iltihabını azaltabilir ve enfeksiyonları temizlemek için antibiyotikler kullanılır. Daha yeni bir gelişme, hasarlı akciğer dokusunun cerrahi olarak çıkarılmasıyla işlevli dokunun genişleyerek daha iyi çalışması için yer açılmasıdır. Akciğer nakli de bir seçenektir.