Yutaktaki iltihaplanmaya bağlı olarak ortaya çıkar; genellikle burun boşluklarında ve gırtlaktaki iltihaplanmalarla birlikte görülür. Hastalığın gidişine göre farenjitin akut ve kronik biçimlerinden söz edilir.
FRANJİT NEDENLERİ
Akut farenjitin en sık rastlanan nedenleri başta Streptococcus pyogenes türü olmak üzere bakteriler, bazı virüsler ve çeşitli bulaşıcı hastalıklardır.
Kronik farenjit de birçok nedene bağlı olabilir. Bademcik iltihabından sonra, geniz bademciklerinin büyümesi gibi burunda kısmi tıkanma yapan hastalıklar sonucunda, nezle ya da burun mukozası iltihabında (rinit), çevre koşullarına bağlı olarak (aşırı kuru ya da nemli havada), çeşitli maddelere (kurşun, antimon, çinko; iyot, cıva, bizmut bileşikleri) bağlı zehirlenmelerde ve uzun süreli konuşmalarla yutak bölgesinin aşırı zorlanması sonucunda ortaya çıkabilir.
Kronik farenjit ayrıca bazı hastalıklarla birlikte görülebilir. Bunlar lenfatizm (vücudun çeşitli bölgelerindeki lenf bezlerinin aşırı büyümesine bağlı gelişim bozukluğu), şeker hastalığı, nefrit (böbrek iltihabı), damar sertliği, kalp hastalıkları ve çeşitli vitamin eksiklikleridir.
FARANJİT BELİRTİLERİ
Akut faranjit – Çeşitli belirtilerle ortaya çıkar. Yutakta kısa sürede şiddetli kızarıklık, ağrılı yutma ya da yutma güçlüğü, yüksek ateş, genel halsizlik, boyun lenf bezinde şişme görülür. Aftlı farenjit – En çok diş çıkarma çağındaki çocuklarda olmak üzere hemen her zaman ağıziçi iltihabıyla (stomatit) birlikte görülür. Hastalık aft biçimindeki tipik lezyonların çoğunlukla aniden ortaya çıkmasıyla başlar. Aftlar mercimek büyüklüğünde, beyaz renkte, birbirinden ayrı ya da gruplar halinde birleşmiş, genellikle çevresinde kırmızımsı bir alan bulunan oval lekelerdir. Bunlar yanma duygusuna, tükürük salgısının artmasına ve yutma güçlüğüne yol açar; 1-2 haftada geçer, ama genellikle yeniden ortaya çıkar. Basit kronik farenjit – Başlıca özellikleri boğazda kuruma ve kızarıklık, inatçı öksürük ve sık sık yutkunmadır; hasta boğazındakİ yanma duygusunu gidermek için sürekli olarak tükürüğünü yutmaya çalışır. Hastalık 2-6 ay kadar sürebilir ya da kronikleşir. Kronik hipertrofik farenjit – Hücre boyutlarının büyümesiyle (hipertrofi) yutak duvarı kalınlaşmış ve kırmızı-mor bir renk almıştır. Farenjitin belirtileri genellikle şiddetli ve uzun süreli öksürük, bulantı, kusma, ses tonunda değişiklik ve yutkunma güçlüğüdür. Farenjitin bu biçimi sık sık yineleyerek kronikleşme eğilimindedir ve daha çok 25-30 yaşlarından sonra görülür. Kronik atrofik farenjit – Yutak mukozası çok incelmiş (atrofi), soluk renkli ve genellikle ince bir tabaka halindeki koyu ve yapışkan mukus salgısıyla kaplıdır. Kızarıklık çok az ya da hiç yoktur. Başlıca belirtileri kısık-boğuk bir ses ve kuru öksürüktür. Hastalığın bu biçimi genellikle kronik farenjitin son evresini oluşturur.
KOMPLİKASYONLAR
Farenjit sıradan ve klinik açıdan fazla önem taşımayan bir hastalık olarak değerlendirilir. Tedavide antibiyotiklerin kullanılmasından önce böbrek iltihabının (nefrit) ve akut eklem romatizmasının başlıca nedenleri Strepîococcus pyogenes’in etken olduğu farenjit ve akut bademcik iltihabıydı. Günümüzde ise antibiyotik tedavisiyle bu tür ikincil hastalıkların gelişme olasılığı Çok azalmıştır. Farenjit Özellikle çocuklarda çoğu kez kulak iltihabıyla (otit) birleşir. Çok şiddetli ağrı ve bazen kusma da yapan bu hastalık kronikleştiğinde sağırlıkla sonuçlanabilir. Farenjitin komşu anatomik yapılara yayılarak sinüzit, larenjit ve bronşite yol açmasına da sık rastlanır.
FARANJİT TEDAVİSİ
Akut farenjitin tedavisinde burun içine uygulanan kanlanma giderici (dekonjestan) ve mikrop öldürücü (antiseptik) ilaçlar, gargaralar, buğular, gerektiğinde de antibiyotikler ve iltihap giderici ilaçlar kullanılır.
Basit kronik farenjitte ve kronik atrofik farenjitte tedavi sigara ve alkollü içki gibi hastalığa neden oluşturabilecek ya da onu alevlendirecek alışkanlıkların ortadan kaldırılmasına dayanır.
Ayrıca gargaralar ve boğazın tuzlu suyla çalkalanması önerilebilir.
Kronik hipertrofik farenjit de uygulamada yukarıdaki gibi tedavi edilir. Yerel tedavi olarak mentolle gargara yapılması yararlıdır. Ayrıca buğu tedavisi uygulanabilir.
FRANJİT NEDENLERİ
Akut farenjitin en sık rastlanan nedenleri başta Streptococcus pyogenes türü olmak üzere bakteriler, bazı virüsler ve çeşitli bulaşıcı hastalıklardır.
Kronik farenjit de birçok nedene bağlı olabilir. Bademcik iltihabından sonra, geniz bademciklerinin büyümesi gibi burunda kısmi tıkanma yapan hastalıklar sonucunda, nezle ya da burun mukozası iltihabında (rinit), çevre koşullarına bağlı olarak (aşırı kuru ya da nemli havada), çeşitli maddelere (kurşun, antimon, çinko; iyot, cıva, bizmut bileşikleri) bağlı zehirlenmelerde ve uzun süreli konuşmalarla yutak bölgesinin aşırı zorlanması sonucunda ortaya çıkabilir.
Kronik farenjit ayrıca bazı hastalıklarla birlikte görülebilir. Bunlar lenfatizm (vücudun çeşitli bölgelerindeki lenf bezlerinin aşırı büyümesine bağlı gelişim bozukluğu), şeker hastalığı, nefrit (böbrek iltihabı), damar sertliği, kalp hastalıkları ve çeşitli vitamin eksiklikleridir.
FARANJİT BELİRTİLERİ
Akut faranjit – Çeşitli belirtilerle ortaya çıkar. Yutakta kısa sürede şiddetli kızarıklık, ağrılı yutma ya da yutma güçlüğü, yüksek ateş, genel halsizlik, boyun lenf bezinde şişme görülür. Aftlı farenjit – En çok diş çıkarma çağındaki çocuklarda olmak üzere hemen her zaman ağıziçi iltihabıyla (stomatit) birlikte görülür. Hastalık aft biçimindeki tipik lezyonların çoğunlukla aniden ortaya çıkmasıyla başlar. Aftlar mercimek büyüklüğünde, beyaz renkte, birbirinden ayrı ya da gruplar halinde birleşmiş, genellikle çevresinde kırmızımsı bir alan bulunan oval lekelerdir. Bunlar yanma duygusuna, tükürük salgısının artmasına ve yutma güçlüğüne yol açar; 1-2 haftada geçer, ama genellikle yeniden ortaya çıkar. Basit kronik farenjit – Başlıca özellikleri boğazda kuruma ve kızarıklık, inatçı öksürük ve sık sık yutkunmadır; hasta boğazındakİ yanma duygusunu gidermek için sürekli olarak tükürüğünü yutmaya çalışır. Hastalık 2-6 ay kadar sürebilir ya da kronikleşir. Kronik hipertrofik farenjit – Hücre boyutlarının büyümesiyle (hipertrofi) yutak duvarı kalınlaşmış ve kırmızı-mor bir renk almıştır. Farenjitin belirtileri genellikle şiddetli ve uzun süreli öksürük, bulantı, kusma, ses tonunda değişiklik ve yutkunma güçlüğüdür. Farenjitin bu biçimi sık sık yineleyerek kronikleşme eğilimindedir ve daha çok 25-30 yaşlarından sonra görülür. Kronik atrofik farenjit – Yutak mukozası çok incelmiş (atrofi), soluk renkli ve genellikle ince bir tabaka halindeki koyu ve yapışkan mukus salgısıyla kaplıdır. Kızarıklık çok az ya da hiç yoktur. Başlıca belirtileri kısık-boğuk bir ses ve kuru öksürüktür. Hastalığın bu biçimi genellikle kronik farenjitin son evresini oluşturur.
KOMPLİKASYONLAR
Farenjit sıradan ve klinik açıdan fazla önem taşımayan bir hastalık olarak değerlendirilir. Tedavide antibiyotiklerin kullanılmasından önce böbrek iltihabının (nefrit) ve akut eklem romatizmasının başlıca nedenleri Strepîococcus pyogenes’in etken olduğu farenjit ve akut bademcik iltihabıydı. Günümüzde ise antibiyotik tedavisiyle bu tür ikincil hastalıkların gelişme olasılığı Çok azalmıştır. Farenjit Özellikle çocuklarda çoğu kez kulak iltihabıyla (otit) birleşir. Çok şiddetli ağrı ve bazen kusma da yapan bu hastalık kronikleştiğinde sağırlıkla sonuçlanabilir. Farenjitin komşu anatomik yapılara yayılarak sinüzit, larenjit ve bronşite yol açmasına da sık rastlanır.
FARANJİT TEDAVİSİ
Akut farenjitin tedavisinde burun içine uygulanan kanlanma giderici (dekonjestan) ve mikrop öldürücü (antiseptik) ilaçlar, gargaralar, buğular, gerektiğinde de antibiyotikler ve iltihap giderici ilaçlar kullanılır.
Basit kronik farenjitte ve kronik atrofik farenjitte tedavi sigara ve alkollü içki gibi hastalığa neden oluşturabilecek ya da onu alevlendirecek alışkanlıkların ortadan kaldırılmasına dayanır.
Ayrıca gargaralar ve boğazın tuzlu suyla çalkalanması önerilebilir.
Kronik hipertrofik farenjit de uygulamada yukarıdaki gibi tedavi edilir. Yerel tedavi olarak mentolle gargara yapılması yararlıdır. Ayrıca buğu tedavisi uygulanabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder